Psychiatra i Ty
Archiwa
  • wrzesień 2023
  • sierpień 2023
  • czerwiec 2023
  • maj 2023
  • marzec 2023
  • styczeń 2023
  • październik 2022
  • lipiec 2022
  • maj 2022
  • kwiecień 2022
  • luty 2022
  • sierpień 2021
  • czerwiec 2021
  • kwiecień 2021
  • luty 2021
  • październik 2020
  • wrzesień 2020
  • sierpień 2020
  • lipiec 2020
  • czerwiec 2020
Kategorie
  • Bez kategorii
  • Choroba afektywna dwubiegunowa
  • Depresja
  • Lęk
  • Leksykon leków
  • Nasze książki
  • O nas
  • Otępienia
  • Wizyty online
Meta
  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
Zasubskrybuj
Psychiatra i Ty

Tłumaczymy trudne sprawy prostym językiem

Psychiatra i Ty
  • Książka “Jak pomóc osobie z depresją”
  • Depresja
  • Lęk
  • Otępienia
  • O nas
  • Wizyty online
  • Lęk

Fobia społeczna, czy “zwykła” nieśmiałość

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 8 października 2020
  • minut czytania
lek-Fobia-społeczna-czy-"zwykła"-nieśmiałość
Total
0
Shares
0
0
0

To już fobia społeczna, czy tylko “zwykła” nieśmiałość? Wielu Pacjentów i rodziny zadają sobie to pytanie. Od odpowiedzi zależy bardzo wiele – nie tylko zdrowie, ale również to, jak potoczy się dalsze życie Pacjenta. Poznaj historię Bartka od momentu pojawienia się pierwszych objawów, przez zawirowania w jego życiu, po dalsze losy. Czy będzie happy end?

 

Oto historia Bartka. W szkole podstawowej radził sobie bardzo dobrze. Był aktywny na lekcjach, miał kolegów, koleżanki. Zgłaszał się do odpowiedzi, brylował pod tablicą i podczas prezentacji. Wszystko wskazywało na świetlaną przyszłość – byli o tym przekonani zarówno nauczyciele, jak i rodzice, a przede wszystkim on sam. Świetnie zdał egzaminy. Potem dobrze sobie radził w I klasie Liceum. Wszystko szło świetnie, dopóki przy tablicy nie zaczęły trząść mu się ręce i nie poczuł gorąca na twarzy. Nikt niczego nie zauważył. Nikt oprócz Bartka. Trzeci, czwarty, piąty raz wydarzyło się to samo i nagle Bartek przestał zgłaszać się do odpowiedzi. Również poza klasą nie czuł się dobrze wśród kolegów, unikał jedzenia z innymi w stołówce. Odkąd pamiętał, miał dobre relacje z rodzicami. Do nich zwrócił się o pomoc. Ojciec – rzutki wykładowca matematyki na uniwersytecie – nie udzielił mu wsparcia. Powiedział: “Synu, weź się w garść. Nie pierwszy i nie ostatni masz tremę. Trzeba ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć. A wtedy zwalczysz nieśmiałość”. Do matki Bartek już nie poszedł. A na imprezie u Jolki….

 

Czy fobia społeczna to wymysł firm farmaceutycznych?

Terminu “fobia społeczna” użyto po raz pierwszy w 1903 roku, zatem wiele lat wcześniej niż początek prężnego rozwoju firm farmaceutycznych. Francuski psychiatra Pierre Janet, opisał pacjentów, którzy odczuwali lęk:

  • przed zabieraniem głosu,
  • przed pisaniem,
  • i graniem na pianinie.

Kolejni psychiatrzy obserwowali u chorych lęk:

  • przed spotkaniami i rozmowami z nieznajomymi,
  • oraz przed jedzeniem i/lub piciem w miejscach publicznych.

To najczęstsze sytuacje, w których pojawia się lęk. Ale fobia społeczna to nie tylko objawy z “głowy”…

 

Objawy “z ciała” fobii społecznej

Obraz fobii społecznej uzupełniają objawy “z ciała”:

  • zaczerwienienie twarzy (to objaw najbardziej charakterystyczny),
  • drżenie,
  • odczucie ciężaru serca,
  • pocenie,
  • suchość w jamie ustnej,
  • a nawet obawa zwymiotowania czy oddania moczu lub stolca.

 

Płeć i wiek zachorowania na fobię społeczną

Kobiety chorują do 2 razy częściej. Początek fobii społecznej przypada na 5 do 35 roku życia. Większość osób będzie miała poniżej 23 roku życia, kiedy pojawią się pierwsze objawy. Przeciętny chory jest w okresie gimnazjum.

 

Fobia społeczna i nieśmiałość to nie to samo

Osoby z fobią społeczną, jak i nieśmiałe, doświadczają lęku w sytuacjach społecznych. Mogą też występować u nich te same objawy “z ciała”. Jednak fobia społeczna i nieśmiałość nie są tym samym. Nieśmiałość, według badań z 1990 roku, dotyka 20-40% osób. Natomiast Pacjenci z fobią społeczną stanowią „tylko” 3% populacji. Świadczą o tym nie tylko statystyki, “gwóźdź” tkwi w ciężkości, irracjonalności lęku. Lęk w fobii społecznej prowadzi do poważnych skutków. O tym za chwilę.

Na imprezie u Jolki Bartek wypił więcej alkoholu niż inni. Nie, nie narozrabiał. Ale odkrył coś ważnego: alkohol dodaje mu odwagi. Na maturę musiał jednak pójść bez “wspomagaczy”. Średnia z egzaminów pisemnych? 4,5. Ale wyniki z ustnych zaskoczyły wszystkich – na egzaminie z polskiego nie mógł wydusić z siebie słowa. Zaczął się cały trząść, wybiegł z klasy. Ostatecznie dostał się na studia, niestety nie na wymarzoną socjologię. Punktem przełomowym była prezentacja z filozofii. Był słoneczny, wiosenny poranek, aula pełna studentów, miły profesor… Bartek nie zdołał wyjść z toalety. Potem ze wstydu nie wrócił. Następnie nie chciał wyjść z łóżka. Rodzice wezwali lekarza internistę do domu. Za jego namową Bartek wykonał badania z krwi i zgodził się na wizytę u psychiatry. Wizytę umówiła matka, chłopak nie był w stanie rozmawiać przez telefon.

 

Jakie mogą być skutki nieleczonej fobii społecznej?

Skutki fobii społecznej mogą być znaczne. Osoby chore gorzej radzą sobie w szkole, na studiach lub w pracy. Nie zdają do kolejnych klas, nie uzyskują awansu. Są też w grupie ryzyka depresji i uzależnień. Osoby z fobią społeczną rzadziej zawierają związek małżeński. Dlatego uważam, że nie można lekceważyć objawów tego poważnego zaburzenia. Zwłaszcza że leczenie jest dostępne i skuteczne.

 

 

Poznanie przyczyny fobii społecznej pomaga wybrać skuteczne leczenie

Wśród przyczyn fobii społecznej jest sporo biologii:

  • okazuje się, że mózg chorego funkcjonuje nieco inaczej. Badania pokazały, że widok ludzkiej twarzy uruchamia obszary związane z lękiem;
  • osoba z fobią społeczną reaguje lękiem na kofeinę, a także inne substancje chemiczne;
  • u podstaw fobii społecznej leżą substancje chemiczne: serotonina, noradrenalina, dopamina, GABA i inne;
  • geny również odgrywają rolę w rozwoju tej choroby.

Wśród czynników psychologicznych wymienia się cechy osobowości czy traumy.

 

Leki na fobię społeczną

Leki na fobię społeczną to leki przeciwdepresyjne. Praktycznie każdy lek przeciwdepresyjny ma też działanie przeciwlękowe, zatem sprawdza się w fobiach. Mamy tu do wyboru wiele leków – od SSRI (np. sertralina, escitalopram, paroksetyna) po wenlafaksynę i moklobemid. Takie leczenie należy prowadzić co najmniej rok. Badane są też inne leki – gabapentyna, pregabalina, olanzapina i kwetiapina.

Propranolol był w przeszłości w szerokim użyciu. Aktualnie podaje się go Pacjentom, u których ważne jest opanowanie drżenia rąk np. muzykom. Należy pamiętać, że kofeina pogłębia lęk społeczny, natomiast dziurawiec nie przewyższa skutecznością placebo.

 

Inne metody leczenia fobii społecznej

Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) polega na stopniowym wystawianiu się Pacjenta na sytuacje społeczne. Początkowo odbywa się to w wyobraźni pod okiem terapeuty, następnie w ramach “prac domowych” już w rzeczywistości. Leczenie fobii społecznej polega też na trenowaniu umiejętności społecznych – rozmów, utrzymywania kontaktu wzrokowego czy asertywności.

Pierwsza wizyta Bartka u psychiatry odbyła się on-line. Wcześniejsze miały mieć miejsce w przychodni, ale Bartek nie docierał na nie z powodu lęku. Raz wszedł już do placówki, ale uciekł sprzed gabinetu. Po rozmowie z psychiatrą otrzymał receptę na lek – escitalopram. Okazał się skuteczny. Bartek skończył studia, ożenił się. Wybrał też pracę w branży IT. W dalszym ciągu preferuje wizyty online u lekarzy.

 

Historia Bartka skończyła się dobrze. I kończy się dobrze, gdy fobia społeczna jest leczona. Dostępnych jest wiele leków na fobię społeczną, jak również wiele metod psychoterapeutycznych. Kwestią czasu jest dobranie odpowiedniej metody lub skutecznej kombinacji metod.

fobia społeczna

Total
0
Shares
Share 0
Tweet 0
Pin it 0
Related Topics
  • fobia społeczna
  • leki przeciwdepresyjne
  • nieśmiałość
Anna Bondyra

Daria Dubiel

Poprzedni wpis
apetyt-dlaczego-najpierw-do-psychiatry
  • Bez kategorii
  • Choroba afektywna dwubiegunowa
  • Depresja
  • Lęk
  • Otępienia

Psychiatra – dlaczego najpierw do niego?

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 18 września 2020
Zobacz wpis
Następny wpis
choroba-Alzheimera-zapobieganie
  • Otępienia

Choroba Alzheimera – zapobieganie jest możliwe

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 15 lutego 2021
Zobacz wpis
Może Cię również zainteresować
Sertralina-na-co-działa-i-czy-skutecznie
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Leksykon leków

Sertralina – na co działa i czy skutecznie?

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 18 września 2023
Wortioksetyna-SSRI-czy -inny-lek
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Leksykon leków
  • Nasze książki
  • Wizyty online

Wortioksetyna – SSRI czy inny lek

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 16 sierpnia 2023
Jak-wspierać-osobę-z -depresją-na-odległość
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Nasze książki
  • Wizyty online

Jak wspierać osobę z depresją na odległość?

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 4 sierpnia 2023
Buspiron-nerwica-ucieka-wolno-ale-skutecznie
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Leksykon leków
  • Nasze książki
  • Wizyty online

Buspiron – nerwica odchodzi wolno, ale skutecznie

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 4 sierpnia 2023
Reboksetyna-preparat-na-zmęczenie-i-brak-motywacji
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Leksykon leków

Reboksetyna – preparat na zmęczenie i brak motywacji

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 22 maja 2023
czy-amytryptylina-jest-bezpieczna
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Nasze książki
  • Wizyty online

Czy amitryptylina jest bezpieczna?

  • Anna Bondyra
  • 1 maja 2023
agomelatyna - lek-nie-tylko-na-bezsenność
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk
  • Leksykon leków
  • Nasze książki

Agomelatyna – lek nie tylko na bezsenność

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 4 marca 2023
15-tabletek-na sen,-które -pozwolą-Ci-dobrze-przespać-noc
Zobacz wpis
  • Depresja
  • Lęk

17 tabletek na sen, które pozwolą Ci dobrze przespać noc

  • Anna Bondyra i Daria Dubiel
  • 24 stycznia 2023
Ostatnie wpisy
  • Sertralina – na co działa i czy skutecznie?
  • Wortioksetyna – SSRI czy inny lek
  • Jak wspierać osobę z depresją na odległość?
  • Buspiron – nerwica odchodzi wolno, ale skutecznie
  • Bupropion – czy się chudnie? Czy poprawia libido?
Najnowsze komentarze

    Dołącz do naszego newslettera!

    Tłumaczymy trudne sprawy prostym językiem.

    Psychiatra i Ty
    Tłumaczymy trudne sprawy prostym językiem

    Wpisz to, co chcesz znaleźć na stronie i wciśnij Enter