Jak żyć z osobą w depresji? Dzięki 5 językom miłości

Jak żyć z osobą w depresji? Komunikacja należy wtedy do zadań trudnych, a czasem wręcz niemożliwych. To prowadzi do rosnącej frustracji opiekuna, która nie ma gdzie znaleźć ujścia. W takiej sytuacji z pomocą przychodzi prosta teoria 5 języków miłości.

Czym jest 5 języków miłości

Koncepcja 5 języków miłości została spopularyzowana przez Gary’ego Chapmana w 1992 roku w książce o tym samym tytule, co zapoczątkowało całą serię poradników na ten temat.

Na czym polega koncepcja 5 języków miłości

Koncepcja pięciu języków miłości opiera się na założeniu, że każdy człowiek posługuje się swoim językiem, który składa się z jednego lub kilku elementów:

• słów,
• uwagi,
• przysług,
• podarków,
• dotyku.

Zaraz wyjaśnimy, na czym polega każdy z nich.

5 języków miłości – rodzaje

Do języków miłości zaliczamy:

• słowa – to słowa uznania, komplementy, zarówno wypowiedziane, jak i napisane, na przykład “kocham cię”, “dobrze się spisałeś”. Można też mówić dobrze o bliskim jego przyjaciołom czy znajomym, upewniając się, że na pewno komplementy dotrą do niego;
• uwaga – to inaczej dobry czas np. rozmowa o uczuciach, doświadczeniach, z naciskiem na słuchanie. To również różne formy wspólnego spędzania czasu – oglądanie filmów, spacer, wyjście towarzyskie, wspólne granie w gry planszowe;
• przysługi – to pomocne gesty np. wyprowadzenie psa, zakupy, zmycie naczyń w celu odciążenia ukochanej osoby;
• podarki – to drobne prezenty zakupione, a najlepiej wykonane własnoręcznie np. ugotowanie ulubionego dania;
• dotyk – przytulenie, pocałunek, przybicie piątki, masaż pleców lub stóp, wzięcie pod ramię, siedzenie blisko siebie.

Każdy z nas ma zbiornik miłości, który wypełnia się, kiedy druga osoba “trafi” z tym elementem.

Na przykład jedna osoba bardzo lubi dostawać prezenty każdego rodzaju: spontaniczne, bez okazji, niespodzianki, z konkretnej okazji. Z kolei druga pozostaje obojętna na każdy podarek, nawet najbardziej trafiony w jej gusta. Gdy zostanie obdarowana, w najlepszym wypadku grzecznie podziękuje i schowa prezent w najdalszy kąt. Co to znaczy? Oznacza to, że do języka miłości pierwszej osoby należą podarki. W przypadku drugiej osoby będą to inne elementy np. dotyk lub przysługi. Dlatego, zamiast kupować jej kwiaty, lepiej pomóc jej przy obiedzie lub ją przytulić, jeśli pozwala na to Twoja relacja z tą osobą.

Jak żyć z osobą w depresji

Relacja z chorym na depresję nie jest symetryczna. Co to znaczy? Oznacza to, że nie dostaniesz od niej tyle samo, ile jej dasz. Przygotuj się na to, że otrzymasz mniej, przynajmniej dopóki bliski jest chory. Jednak nie oznacza to, że taka relacja nie ma sensu, ponieważ żadna relacja nie jest tak naprawdę symetryczna. Rodzice poświęcają więcej czasu, uwagi i środków dzieciom, niż od nich dostają. W przyjaźniach bywają okresy dysproporcji w jedną lub w drugą stronę, w zależności od tego, jak się komu powodzi, ile ma czasu, jakie ma potrzeby. Tak samo starsi rodzice albo dają swoim dorosłym dzieciom o wiele więcej, np. opiekując się wnukami czy pomagając finansowo, albo otrzymują o wiele więcej, niż dają, np. wymagając pomocy materialnej czy czasowej. To naturalna kolej rzeczy. Ludzie dobierają się w pary czy tworzą społeczności między innymi po to, aby sobie pomagać.

Pomaganie daje więcej niż otrzymywanie pomocy

Poza tym wiele badań naukowych dowodzi, że pomaganie pomaga bardziej tym, którzy pomocy udzielają, niż tym, którzy ją otrzymują. Nauka udowodniła wielokrotnie, że nawet jeśli poświęcasz swój czas, energię czy środki w pomóc bliskiemu z depresją, a on nie jest w stanie od razu czy w ogóle „oddać przysługi”, tak naprawdę to Ty najwięcej zyskujesz w tej relacji. Jeśli jednak czytając to, padasz na nos ze zmęczenia i nie wiesz, jak żyć z osobą w depresji, czytaj dalej, a znajdziesz radę i na swoje troski. 5 języków miłości może pomóc i Tobie.

Pięć języków miłości w depresji

Zwykle u każdej osoby dominują 2 języki miłości, np. ktoś lubi dotyk i słowa. Jednak depresja może to zmienić. Wiele osób w depresji stają się milczące, więc ciężko nakłonić je do rozmowy. Z kolei niskie poczucie wartości, charakterystyczne dla tej choroby, powoduje, że chory na komplementy reaguje alergicznie (nie wierzy im, zaprzecza, jest zakłopotany, płacze, złości się). Dotyk może być równie problematyczny, ze względu na nadwrażliwość na bodźce – chwycenie za rękę może dosłownie sprawiać ból choremu, nawet jeśli wcześniej był chodzącym misiem–przytulanką. Co wtedy? Warto przetestować, co sprawdza się obecne, w trakcie epizodu depresji, okazując miłość za pomocą 5 sposobów.

Jednak nim je poznasz, możesz mieć wątpliwości, jaki język miłości chory preferował przed chorobą. Odpowiedz sobie na następujące pytania:

• w jaki sposób Twój bliski najczęściej wyrażał miłość wobec Ciebie i innych w czasie przed chorobą? Czy często wypowiadał słowa pochwały? Czy raczej lubił dawać prezenty?
• na co najczęściej bliski skarżył się przed chorobą? Może na to, że członek rodziny wrócił z podróży bez pamiątki? Albo, że dzieci bądź przyjaciele nie odwiedzali go?
• o co chory najczęściej prosił? Może o przytulenie? Albo o pomoc w zmywaniu?

Odpowiedzi na te pytania pomogą Ci ustalić, co było dominującymi językami miłości przed chorobą. Od tego zacznij. Jeśli próby nie spotkają się z dobrym przyjęciem, szukaj dalej.

15 sposobów na to, jak żyć z osobą w depresji

Gdy chory preferuje język słowa, warto:

• napisać parę miłych słów i zostawić przy kubku herbaty;
• podkreślić, że bliski świetnie sobie radzi. Niech to nie będą puste słowa, trzeba podać przykład kilka drobnych “zwycięstw”, np. „wstałeś z łóżka pomimo depresji”;
• mówić “kocham Cię”.

Jeśli Twój bliski lubi uwagę (wspólny, dobry czas), można:

• wyjść z inicjatywą i zachęcić do rozmowy;
• obejrzeć z chorym krótki filmik na YouTube na temat zgodny z zainteresowaniami chorego;
• wyjść z chorym na kilkuminutowy spacer, jeśli ma na to ochotę.

Jeśli chory preferuje przysługi, można:

• przygotować mu śniadanie;
• wyprowadzić za niego psa, kiedy chory czuje się najgorzej;
• zrobić zakupy, pomimo że to on zazwyczaj to robił, jednak teraz nie jest w stanie.

Gdy chory posługuje się językiem podarków, można:

• kupić coś słodkiego;
• zrobić własnoręcznie kartkę;
• kupić kwiaty.

Jeśli chory lubi dotyk, można:

• usiąść blisko podczas oglądania filmu;
• pomasować stopy;
• po przyjacielsku poklepać po plecach.

Nie bój się prosić o pomoc

Jak żyć z osobą w depresji? Na pewno nie samemu, jednak nierzadko spotykam się z sytuacją, gdy rodzina chorego ukrywa jego chorobę przed otoczeniem. W sytuacji, gdy chory zmaga się z kolejnym epizodem depresji albo depresja utrzymuje się długo, w opiekunie narastają trudne emocje. Żal, złość, frustracja i smutek to tylko początek listy. Trudno z tak silnymi uczuciami mierzyć się samemu.

Dlatego zachęcam Cię do rozmawiania o tym, że np. bliska osoba nie chce iść do psychiatry z innymi osobami z otoczenia. Niech to nie będzie toksyczna matka czy wścibski wujek, ale ktoś życzliwy. Nie musi to być osoba z rodziny, pomocny okazać się może dobry znajomy albo nawet miły sąsiad. Nie mówiąc już o dobrym lekarzu, z którym warto porozmawiać, ramię w ramię z chorym.

To, co dobre dla Ciebie, będzie też dobre dla bliskiej osoby z depresją

Bywa tak, że osoby, po których nie spodziewamy się wsparcia, mile nas zaskakują. Zapoznaj wybraną osobę z koncepcją 5 języków miłości albo postąp prościej: po prostu poproś o przysługę, przytulenie, dobre słowo. Użyj konkretu, np. zapytaj, „czy mogę do Ciebie zadzwonić w niedzielę?” albo „czy możesz zrobić nam zakupy, kiedy Adam wyjątkowo źle się czuje i nie chcę zostawiać go samego?”.

Nie licz, że druga osoba będzie Ci czytać w myślach, rozmawiaj. Proszenie jest, rzecz jasna, trudne, wymaga odrzucenia dumy, wstydu bądź nawyku niemówienia o problemach. Jednak warto, abyś zatroszczył się o siebie. Walka z depresją jest bowiem grą zespołową. A to, co jest dobre dla Ciebie, jest też dobre dla bliskie osoby z depresją. Im lepiej będziesz się czuł, tym lepszym będziesz opiekunem.

Podsumowując, trzeba jeszcze raz podkreślić, że relacja z chorym w trakcie trwania choroby nie jest relacją symetryczną. To Ty jako opiekun, naturalnie z taktem, powinieneś inicjować działania, czy to będzie propozycja wspólnego krótkiego spaceru, słowo otuchy, czy drobny prezent. Nawet jeżeli to chory zazwyczaj to robił.

Jak żyć z osobą w depresji? Z pomocą innych

Depresja sprawia, że chory wycofuje się z codziennych czynności oraz inicjowania kontaktów, staje się wycofany i milczący. Nie możesz się spodziewać, że to on wypełni Twój „zbiornik miłości”. To Ty musisz znaleźć dla siebie grupę wsparcia. Pamiętaj, że walka z depresją to gra zespołowa.

5 języków miłości to teoria, która pozwala wyrazić ciepłe uczucia wobec osoby bliskiej pogrążonej w depresji, a jednocześnie zadbać jego opiekunowi o wsparcie w tym trudnym czasie. Jej prostota sprawia, że może ją zastosować każdy, niezależnie od wieku, płci, wykształcenia czy stanu zdrowia.

Literatura: